Help, mijn bedrijf valt onder een verplicht pensioenfonds in een andere branche! Hoe kan dat? En is er een oplossing?
Het komt voor dat een bedrijf verplicht valt onder het pensioenfonds van een andere bedrijfstak. Een goed voorbeeld is Like Meat, producent van onder andere de vegetarische gehaktbal. Like Meat valt onder het verplichte pensioenfonds van de vleesverwerkende industrie. Het Hof Den Haag[1] oordeelde dat het maken van veganistische vleesvervangers valt binnen de werkingssfeer van het bedrijfstakpensioenfonds voor Vlees, Vleeswaren, Gemaksvoeding en Pluimveevlees. Een vega-gehaktbal wordt namelijk gezien als gemaksvoeding. En gemaksvoeding valt onder de verplichtstelling van Bpf Vleb. De Hoge Raad heeft dit oordeel in stand gelaten.[2]
Wat zegt de wet?
De wettelijke basis voor verplichte deelname aan een bedrijfstakpensioenfonds (Bpf) is de Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000 (Wet Bpf 2000). Als een werkgever onder een verplichtstelling valt dan moeten de statuten, reglementen en besluiten van het bedrijfstakpensioenfonds worden nageleefd door de aangesloten werkgever. Het betalen van pensioenpremie is bijvoorbeeld daarom verplicht. Het niet nakomen van deze verplichting kan leiden tot (hoofdelijke) bestuurdersaansprakelijkheid.
Een verplichtstelling kan worden aangevraagd bij de betreffende minister door het georganiseerde bedrijfsleven binnen een bedrijfstak, wanneer deze organisaties een belangrijke meerderheid van de in die bedrijfstak werkzame personen vertegenwoordigen.
Wat een bedrijfstak is, is niet gedefinieerd in wet- en regelgeving. Een bedrijfstak kan worden beschreven als een groep van bedrijven die zich bezighoudt met het produceren van vergelijkbare producten of diensten. Voorbeelden zijn de horeca, de bouw, de bankensector of de zorg. Hier wringt de schoen. Gemaksvoeding of niet, het lijkt niet logisch dat een producent van veganistische producten verplicht wordt aangesloten bij het pensioenfonds voor de vleesverwerkende industrie.
Wat zegt de rechter?
De zaak is inhoudelijk behandeld door de kantonrechter van de rechtbank Den Haag[3] en het hof Den Haag. De Hoge Raad heeft de zaak in cassatie niet inhoudelijk behandeld.
De kantonrechter vond dat Like Meat niet onder de verplichtstelling van Vleb viel omdat zij geen vleesproducten maakt.
Het Hof oordeelde dat de producten die Like Meat maakt onder de beschrijving van gemaksvoeding in de verplichtstelling valt, waardoor Like meat verplicht moet worden aangesloten bij Bpf Vleb. De Hoge Raad liet dit oordeel in stand, maar oordeelde niet inhoudelijk.
Wat zegt de politiek?
Interessant is dat het Europese Parlement op 8 oktober 2025 heeft besloten dat vegetarische producten geen namen meer mogen hebben die naar verwijzen naar producten waar vlees in zit. Dit om Europese vleesboeren te beschermen tegen concurrentie van vegetarische alternatieven. Namen zoals Vega-gehaktbal, vegetarische worst, vegaburger en plantaardige schnitzel worden verboden.
What’s in the name?
Het hof heeft geoordeeld dat de gemiddelde burger onder gehaktballetjes, frikandellen en hamburgers vandaag de dag niet meer alleen de vleeshoudende producten verstaat, maar ook de vegetarische/veganistische varianten. Nu de namen van de vleesvervangers moeten worden aangepast, zou dit tot een andere beoordeling van de rechter kunnen leiden. Het is echter twijfelachtig of de naam van een product verschil uitmaakt voor de beoordeling door de rechter. Vega-balletjes blijven gemaksvoeding. En dan val je als – misschien wel – principiële maker van veganistische producten ineens onder de verplichtstelling van de vleesverwerkende industrie. Als dat een moreel probleem is voor de producent dan kan het indienen van een verzoek tot vrijstelling een oplossingsrichting zijn.
[1] Gerechtshof Den Haag 23-05-2023, ECLI:NL:GHDHA:2023:1185
[2] HR 28 mei 2024, ECLI:NL:HR:2024:624
[3] Rechtbank Den Haag 01-09-2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:12945
